با کاهش بیش از پیش نزولات آسمانی در سالهای اخیر، شاهد رشد معضل خشکسالی در کشور از جمله استان همدان هستیم.
مصرف بیرویه و مدیریت نشده آب چه در مصارف خانگی و چه در بحث کشاورزی و صنعت از یک سو، عدم مدیریت صحیح منابع آبی از سوی مردم و مسئولین از سویی دیگر و نبود فرهنگ سازی مناسب در راستای توجیه فضای واقعی پیرامون این موضوع که همه مردم از روستایی تا شهری متوجه معضل پیشرو شوند، از جمله موارد اصلی بروز و شدت این مشکل در کشور است.
با اقتصادی شدن روز افزون فعالیتهای کشاورزی و پرداخت وامهای کم بهره به کشاورزان در جهت کشت بیشتر و برداشت و تولید محصولات بیشتر تا رسیدن به خودکفایی در برخی محصولات بنیادین، باعث شد تا سطح زیر کشت محصولات در اراضی کشور روز به روز افزایش یافته و هر روز شاهد زمین خواریهای رو به رشد در مناطق زیر پوشش منابع طبیعی کشور باشیم؛ به طوری که وقتی به مناطق بکر طبیعی مراجعه میکنیم شاهد شخم خوردن نواحی دور دست و متعلق به منابع طبیعی کشور هستیم که علاوه بر بالا بردن مصرف آب برای آبیاری این اراضی، باعث از بین رفتن بافت طبیعی این مناطق نیز شده است.
از طرف دیگر با نگاه اقتصادی بوجود آمده نزد کشاورزان، کشت اراضی کشاورزی به صورت دو بار در سال در دستور کار قرار گرفته و بعضا به خاطر عدم آمادگی زمین برای تولید محصول مناسب از کود شیمیایی فرا تر از حد استاندارد استفاده میشود که موجب ورود آسیبهای جدی به سلامتی مردم در دراز مدت خواهد شد.
حفر بیشمار چاههای غیرقانونی، آلوده شدن آبهای سطحی که برای مصارف آشامیدنی استفاده میشود، انحصاری کردن برخی منابع آبی کوچک، استفاده بی رویه از آب توسط مشترکین خانگی و موارد بسیار دیگر موجب هدر رفت این سرمایه گرانقیمت شده است.
در کنار همه این افزونگیها در مصرف آب، کاهش نزولات آسمانی در سالهای اخیر نیز مزید علت شده تا هر ساله شاهد پائین رفتن سطح آبهای زیر زمینی، خشک شدن بسیاری از چشمهها و کاهش حجم اب رودخانهها و آبهای سطحی باشیم.
هشدار خشکسالی جدی است! اگر با توجه به کاهش بارشها، آثار منفی ناشی از بیتوجهی به منابع و ذخایر آبی همچنان رو به افزایش باشد، بحران زودهنگامی در پیش خواهد بود که مقابله با آن به سهولت قابل دستیابی نخواهد بود.
کلیه نهادهای مرتبط و نهادهای فرهنگی در شرایط موجود باید برای پیشگیری و برون رفت از این وضعیت باید همت بگمارند؛ جلوگیری از گسترش بیرویه کشاورزی به ویژه در مناطق متعلق به منابع طبیعی و در جاهای دور افتاده که کنترل و نظارت چندانی روی آنها نیست، کنترل و مهار منابع آبی موجود و جلوگیری از هدر رفت آب، فرهنگ سازی عمومی برای جلوگیری از اسراف آب در مشترکین خانگی و همچنین در روستاها در خصوص مضرات و آسیبهای جدی شرایط موجود بر فرایند خشکسالی...
علی ثقفی-مدیرمسئول "همدان نیوز"